Datownik w zegarku

W dobie elektronicznych wskaźników czasu, które mamy obecnie na wyciągnięcie ręki w naszych telefonach komórkowych, komputerach czy samochodach, często zapominamy lub nie zwracamy uwagi na najpopularniejszą komplikację zegarkową, jaką jest datownik. Warto bliżej przyjrzeć się tej funkcji – bywa ona niezwykle rozbudowana, jak również bardzo często wpływa na estetykę zegarka.

Rodzaje datowników

 Najczęściej spotykanym rozwiązaniem tej funkcji jest datownik (Date) pokazujący numer dnia miesiąca. Należy pamiętać, że – za wyjątkiem zegarków z funkcją wiecznego kalendarza (o tym będzie mowa w dalszej części artykułu) – datownik ten zmienia się samoczynnie co 24 godziny, lecz sam nie jest w stanie odróżnić, czy miesiąc liczy 31, 30, czy też może (jak w miesiącu lutym) 28 lub 29 dni. Należy więc raz na miesiąc sprawdzić poprawność ustawienia datownika z uwzględnieniem ilości dni w danym miesiącu.

Day Date to nieznacznie bardziej rozbudowany rodzaj datownika, gdyż oprócz numeru dnia miesiąca pokazuje również nazwę dnia tygodnia. W większości przypadków w języku angielskim, ale zdarzają się też inne wersje językowe (w tym w języku polskim). Przykładem jest – ceniony przez kolekcjonerów, z racji limitowanej edycji oraz nietypowego dla branży zegarkowej użycia języka polskiego w datowniku – zegarek marki Epos Poland Limited Edition.

Full Calendar to datownik, który wskazuje numer dnia tygodnia, dzień oraz miesiąc. Warto wspomnieć, że numer dnia miesiąca określany jest przez dodatkową wskazówkę, na tarczy znajduje się także okno pokazujące dzień tygodnia oraz okno z nazwą miesiąca.

Annual calendar (roczny kalendarz), wyświetla zazwyczaj te same informacje co Full Calendar, ale wymaga korekty tylko raz w roku, a mianowicie ostatniego dnia lutego.

Perpetual calendar (wieczny kalendarz) przez swoją złożoność zaliczany jest do grupy tzw. „wielkich komplikacji”. Marki posiadające w swoim portfolio zegarki z komplikacją wiecznego kalendarza automatycznie zyskują prestiż i są wysoko cenione przez znawców tematyki zegarkowej. Niech nie zmyli Was jednak człon “wieczny” w nazwie tej komplikacji. Zegarek ten będzie bowiem wskazywał datę do roku 2100, uwzględniając różnorodność ilości dni w poszczególnych miesiącach, jak i lata przestępne. Zapewnia on nieprzerwaną pracę dokładnie do 28 lutego 2100 roku bez konieczności manualnej korekty. Po tym dniu kalendarz musi zostać skorygowany ręcznie, z racji tego, że co 100 lat nie przypada rok przestępny.

Powyżej opisaliśmy najczęściej spotykane rodzaje datowników w zegarkach. Im więcej danych pokazuje konkretny datownik oraz im bardziej złożona jest jego konstrukcja, tym wyższa cena zegarka. Jeszcze 10 lat temu praktycznie niemożliwe było nabycie nowego czasomierza, z opcją wiecznego kalendarza, za mniej niż 100 000 PLN. Obecnie wiele marek oferuje takie zegarki za cenę poniżej 40 000 PLN. Co więcej, do tej pory „wielkie komplikacje” zamykane były w kopertach ze złota lub platyny. Obecnie coraz więcej producentów oferuje funkcję wiecznego kalendarza w kopercie wykonanej ze stali szlachetnej.

Bez względu na to jak bardzo rozbudowana będzie nasza wersja datownika w zegarku, należy przestrzegać pewnych zasad przy ustawianiu jego wskazań. Jest to szczególnie istotne w zegarkach z naciągiem mechanicznym, gdyż to właśnie one są bardziej narażone na uszkodzenie przy nieodpowiedniej obsłudze datownika.

Jak bezpiecznie i poprawnie ustawić wskazanie datownika. Instrukcja.

1. Upewnij się, że wskazówka godzinowa znajduje się w dolnej części tarczy, czyli poniżej linii wyznaczonej przez cyfry “3” oraz “9”. Jest to bardzo istotne, gdyż w większości zegarków mechanicznych przerzut daty nie następuje punktualnie o północy, ale zaczyna się nieco wcześniej i kończy kilka lub kilkadziesiąt minut po niej. Wówczas koła zębate datownika są sprzężone ze sobą i każda fizyczna ingerencja mogłaby skutkować uszkodzeniem mechanizmu. Jeśli wskazówka godzinowa znajduje się w górnej połowie tarczy należy odciągnąć koronkę do pozycji umożliwiającej zmianę czasu (zazwyczaj jest to końcowa pozycja koronki, czyli nr 3) i przesunąć wskazówkę godzinową poniżej linii wyznaczonej przez cyfry “3” i “”9”.
2. Teraz możemy bezpiecznie ustawić datownik. Ustawiamy koronkę w pozycji umożliwiającej ustawienie wskazań datownika (zazwyczaj jest to pozycja nr 2 koronki) i ustawiamy datę o jeden dzień wcześniejszą niż mamy obecnie. Dlaczego? Gdyż zegarek pokazuje czas w ujęciu 12 godzinnego cyklu a nie 24 godzinnego (aczkolwiek są wyjątki) i musimy się upewnić, że data przeskoczy o północy, a nie w południe.
3. Ustawiamy więc datownik o jeden dzień wcześniej, następnie wyciągamy koronkę do pozycji ustawienia czasu i kręcąc koronką w prawą stronę przekraczamy wskazówką godzinową “12”. Jeśli datownik przeskoczył to oznaczało, że mamy już właściwą datę i teraz pozostaje ustawić nam odpowiednią godzinę w
4. Po ustawieniu daty pamiętajmy o dociśnięciu koronki do pozycji wyjściowej, czyli 1 – a jeśli zegarek posiada taką opcję – o dokręceniu jej. Ma to istotny wpływ na wodoszczelność

Powyższy opis na pewno sprawdzi się w zdecydowanej większości zegarków, ale są pewne odstępstwa wynikające chociażby z ilości komplikacji w danym czasomierzu. Z tego powodu zawsze przed przystąpieniem do zmiany ustawień zegarka, warto zapoznać się z instrukcją obsługi mechanizmu zegarka, dodawaną przez producenta.